OPERACIJE SA VEKTORIMA-APLIKACIJA ZA EDUKACIJU

U nastavku je prikazana aplikacija za vežbanje sabiranja, oduzimanja dva vektora, upotrebom metode poligona vektora kao i metode paralelograma.Takođe je dodata i opcija množenje vektora skalarom. Potrebno je kreirati izraz sa vektorima, a zatim klikom na dugme "Practice", započeti vežbu. Da bi ste pogledali uvodni deo o operacijama sa vektorima i pisanje koda u Processing-u otvorite stranicu: Vektori u Processing-u

Sabiranje vektora

Vektori se mogu sabrati na dva naćina: metodom poligona i metodom paralelograma.

Metoda poligona

Neka su data dva vektora "a" i "b" (vektori obojeni svetlo plavom bojom na slici 1). Metoda poligona se sastoji u nadovezivanju jednog vektora na drugi, tako da se početak drugog poklapa sa završetkom prvog(translirani vektori a i b, sada obojeni teget plavom bojom na istoj slici). Rezultanta je novi vektor "c", čiji se početak poklapa sa početkom prvog, a kraj sa krajem drugog.(na slici1 obojen crvenom bojom). Sabiranje vektora, možete vežbati pomoću aplikacije "Operacije sa vektorima", koja se nalazi u nastavku, na istoj stranici, kao i video tutorijal za korišćenje iste.

Slika 1: Sabiranje vektora metodom poligona

U slučaju sabiranja dva kolinearna vektora, rezultanta se dobija na sličan način samo što je ona sada u istoj liniji sa oba vektora, kao što se može videti na slici 2.

Slika 2: Sabiranje dva kolinearna vektora metodom poligona

Metoda paralelograma

Ova metoda je prikazana na slici broj 3 i sastoji se u tome da se vektori prvo nadovežu jedan na drugi, tako da im se počeci poklapaju(teget obojeni vektori "a" i "b"), a zatim se docrta paralelogram, tako da ti vektori predstavljaju različite stranice paralelograma. Rezultantni vektor je vektor čiji je početak zajednički sa oba vektora koji se sabiraju i proteže se preko dijagonale paralelograma, što se može videti na slici.

Slika 3. Sabiranje dva vektora metodom poligona

Oduzimanje vektora

Oduzimanje dva vektora "a-b" se svodi na sabiranje vektora i vektora b sa suprotnim pravcem, tj. vektorom koji je u ravni vektora zaokrenut za 180 stepeni. Oduzimanje vektora je prikazano na slici 4. Svetlo plavi vektori "a" i "b" su polazni vektori. Oni se u slučaju metode poligona sila nadovežu jedan na drugi(sada obojeni teget bojom) kao i kod sabiranja vektora, a zatim se vektor sa predznakom minus zaokrene za 180 stepeni, tako da ostane istog pravca, ali suprotnog smera, što se može i videti na slici 4. Rezultanta je sad vektor čiji je početak u početku vektora "a", a kraj se poklapa sa krajem vektora "-b"(obojena crveno).

Slika 4: Oduzimanje dva vektora

Kada su vektori kolinearni, prvo se nadovežu vektori "a" i "b" jedan na drugi, a zatim se vektor "b" okrene za 180 stepeni, da bi postao vektor "-b", tj. vektor koji ima isti intenzitet i pravac kao vektor "b", ali suprotan smer(vektori obojeni teget plavom bojom na slici 5). Rezultanta je vektor "c", čiji se početak poklapa sa vektorom "a", a kraj sa krajem vektora "(-b)"(crveno obojena na slici 5)

Slika 6: Oduzimanje kolinearnih vektora;

Množenje vektora skalarom

Pretpostavimo da je zadat vektor a(20,10) i da treba da se odredi vektor c=3*a.
Množenje vektora sa skalarom(3 u ovom primeru) se vrši tako što se intenzitet vektora poveća 3 puta, dok pravac i smer vektora ostaju isti.(vidi sliku 5).

Slika 5. Množenje vektora skalarom

Video tutorijal za korišćenje aplikacije: Operacije sa vektorima

Upotreba aplikacije na desktop računarima

Upotreba aplikacije na mobilnim uređajima

Operacije sa vektorima

Animacija ne radi? Učitajte stranicu ponovo(refresh)

← scroll horizontal →

Razlaganje vektora na komponente

Vektor se može zameniti svojim komponentama u bilo koja dva pravca u ravni, ali mi ćemo razmotriti razlaganje vektora na pravce koordinatnih osa. Vektor "a" se npr može zameniti svojim komponentama ax i ay, koje su takođe vektori i čiji se pravac poklapa sa pravcem X, odnosno Y ose. Zraci projekcije koji prolaze kroz početak i kraj vektora padaju upravno na ove ose, određujući vektore komponenti "ax" i "ay" za vektor a, odnosno "bx" i "by" za vektor b, što se može videti na slici 6.

Slika 6: Razlaganje vektora na komponente

Ako bi vektor "a" bio definisan kao npr. a(30,20) onda bi intenzitet vektora "ax" bio jednak 30, a intenzitet vektora "ay" bi bio jednak 20.
U processing-u bi se definisao vektor preko klase PVector, za java verziju ili preko klase p5.Vector ako je u pitanju javascript. U nastavku ćemo definisati npr vektore "a" i "b" i zatim odrediti i iscrtati komponente pomoću processing-a.

Slika 7: Razlaganje vektora na komponente-kod, prvi deo

Slika 8: Razlaganje vektora na komponente-kod, drugi deo

Pre setup metode kreirani su objekti klase PVector, pozicije vektora "a" i "b", kao i koordinatnih osa, vektori "a" i "b", koordinatne ose, projekcije vektora. Ovi vektori su kreirani u setup metodi, a crtaju se u draw metodi pozivom nove metode "crtanjeVectora", koja crta bilo koji vektor u zavisnosti od poslatih parametara. Kao parametri se šalju: vektor pozicije početka vektora, sam vektor, boja i debljina linije za crtanje. Za rad sa klasom PVector, pročitajte članak: Vektori u Processing-u.

Posle pokretanja koda dobiće se(vidi sliku 9):

Slika 9: Razlaganje vektora na komponente-izvršenje aplikacije

Nastavak aplikacije u kome će se docrtati pomoćne linije ispisati oznake itd. se ostavlja čitaocu kao vežba.

Projekcije vektora na koordinatne ose

Projektovanje vektora na koordinatne ose je slično razlaganju vektora na komponente, s tim da je projekcija skalar, a ne vektorska veličina i da može imati predznak "+" ili "-", tj. može biti pozitivna ili negativna, a to zavisi od smera originalnog vektora u odnosa prema X, odnosno prema Y osi (vidi sliku 10).

Slika 10: Projekcije vektora na koordinatne ose

Prethodno
|< Vektori u Processing-u

Sledeće
Kos hitac u Processing-u >|